Mesto prometa usluga u vezi sa nepokretnostima

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 413-00-0098/2018-04 od 28.9.2018. god.)

U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni
glasnik PC“, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17 i 30/18, u daljem tekstu: Zakon), mesto prometa usluga određuje se u zavisnosti od toga da li se usluge pružaju poreskom obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik, u smislu člana 12. Zakona, pri čemu je Zakonom uređeno koja se lica smatraju poreskim obveznicima za svrhu primene pravila za određivanje mesta prometa usluga.

Naime, kada uslugu pruža obveznik PDV, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga, u skladu sa članom 12. stav 2. Zakona, smatra se:

− svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez
obzira na cilj obavljanja te delatnosti;
− pravna lica, državni organi, organi teritorijalne
autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;
− strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne
autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.

U slučaju kada se usluga pruža poreskom obvezniku iz
člana 12. stav 2. Zakona, a za određivanje mesta prometa usluge nisu
propisani izuzeci od primene načela propisanog članom 12. stav 4. Zakona, mesto prometa usluge određuje se u skladu sa tim načelom.
Prema navedenom načelu, tj. prema članu 12. stav 4. Zakona, mestom prometa usluga koji se vrši poreskom obvezniku smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.

Međutim, kada je za određenu uslugu koja se pruža poreskom
obvezniku iz člana 12. stav 2. Zakona propisano da se za određivanje mesta prometa te usluge ne primenjuje načelo iz člana 12. stav 4. Zakona, mesto prometa usluge određuje se u skladu sa odgovarajućom odredbom člana 12. Zakona kojom je uređen izuzetak od primene navedenog načela. Primera radi, mesto prometa usluge koja je u vezi sa nepokretnošću određuje se u skladu sa članom 12. stav 6. tačka 1) Zakona prema mestu u kojem se nalazi nepokretnost, uz napomenu da
je Pravilnikom o utvrđivanju usluga u vezi sa nepokretnostima za svrhu određivanja mesta prometa usluga, u smislu Zakona o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik PC“, br. 21/17, u daljem tekstu: Pravilnik) bliže uređeno koje se usluge smatraju uslugama u vezi sa nepokretnostima čije se mesto prometa određuje prema mestu u kojem se nepokretnost nalazi.

***

Odredbama člana 3. Zakona propisano je da su predmet
oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem
tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u
Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje
u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona (član 5. stav 1. Zakona).

Odredbom člana 12. stav 1. Zakona propisano je da se ovim
članom određuje poreski obveznik isključivo za svrhu primene
pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.
Prema odredbama stava 2. člana 12. Zakona, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga smatra se:

1) svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez
obzira na cilj obavljanja te delatnosti;
2) pravna lica, državni organi, organi teritorijalne
autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;
3) strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne
autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.

Ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom
prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima
sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga
vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište (član 12. stav 4. Zakona).
Izuzetno od st. 4. i 5. ovog člana, a y skladu sa članom
12. stav 6. tačka 1) Zakona, mestom prometa usluga u vezi sa
nepokretnostima, uključujući i usluge posredovanja kod prometa nepokretnosti, smatra se mesto u kojem se nalazi nepokretnost.
U skladu sa članom 2. stav 1. Pravilnika, uslugama u vezi sa
nepokretnostima, u smislu člana 12. stav 6. tačka 1) Zakona, smatraju se samo one usluge koje su neposredno povezane sa nepokretnostima.

Saglasno stavu 2. istog člana Pravilnika, smatra se da
su usluge neposredno povezane sa nepokretnostima u sledećim slučajevima:

1) ako se pružaju pomoću nepokretnosti u smislu da je
nepokretnost ključna i nužna za pružanje usluge;
2) ako se pružaju na nepokretnosti ili su usmerene
ka nepokretnosti, a za cilj imaju promenu koja se odnosi na
nepokretnost (pravnu ili fizičku).

Odredbama čl. 3. i 4. Pravilnika propisano je koje se usluge
smatraju, odnosno koje se usluge ne smatraju uslugama u vezi sa nepokretnostima, u smislu člana 12. stav 6. tačka 1) Zakona.