Kakav je poreski tretman manjka dobara nastalog usled krađe?

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-48/2018-04 od 5.6.2018. god.)

Manjak dobara po osnovu čije je nabavke, odnosno proizvodnje obveznik PDV imao pravo na odbitak prethodnog poreza u potpunosti ili srazmerno − bez obzira da li je to pravo i ostvario (osim manjka koji se može pravdati višom silom ili na drugi propisani način, utvrđen na osnovu akta nadležnog organa, odnosno organizacije), smatra se sopstvenom potrošnjom, što znači da se na taj manjak PDV obračunava i plaća u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/04, 86/04−ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14−dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17 i 30/18, u daljem tekstu: Zakon).

Na manjak dobara koji se može pravdati višom silom ili na drugi propisani način (elementarna nepogoda, krađa, saobraćajni udes i dr.), utvrđen na osnovu akta nadležnog organa, odnosno organizacije, PDV se ne obračunava i ne plaća.

S tim u vezi, na manjak dobara, u konkretnom slučaju na manjak naftnih derivata nastalog usled krađe tih dobara iz vagona − cisterni prevoznika naftnih derivata, ne postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV, pod uslovom da je reč o manjku koji je utvrđen na osnovu zapisnika ili drugog akta Ministarstva unutrašnjih poslova.
Ako obveznik PDV ne poseduje navedeni akt Ministarstva unutrašnjih poslova, na utvrđeni manjak PDV se obračunava i plaća u skladu sa Zakonom.

Odredbama člana 3. Zakona propisano je da su predmet
oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem
tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u
Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.

Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Prema odredbi člana 4. stav 4. tačka 1) Zakona, sa prometom
dobara uz naknadu izjednačava se uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica.

Uzimanje dobara, odnosno svaki drugi promet dobara iz stava
4. ovog člana smatra se prometom dobara uz naknadu pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno, nezavisno od toga da li je ostvareno pravo na odbitak prethodnog poreza (član 4. stav 5. Zakona).

Odredbom člana 2. stav 1. Pravilnika o utvrđivanju šta se
smatra uzimanjem i upotrebom dobara, drugim prometom dobara i pružanjem usluga, bez naknade, o utvrđivanju uobičajenih količina poslovnih uzoraka, reklamnim materijalom i drugim poklonima manje vrednosti („Sl. glasnik RS“, br. 118/12, u daljem tekstu: Pravilnik) propisano je da se uzimanjem dobara, u smislu člana 4. stav 4. tačka 1) Zakona, smatra uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika,
zaposlenih ili drugih lica (u daljem tekstu: sopstvena potrošnja).

Prema odredbi člana 2. stav 2. Pravilnika, sopstvenom
potrošnjom smatra se i manjak dobara, osim manjka koji se može pravdati višom silom ili na drugi propisani način (elementarna nepogoda, krađa, saobraćajni udes i dr.), utvrđen na osnovu akta nadležnog organa, odnosno organizacije.